Πως να εκπαιδεύσετε σωστά τη γάτα σας

Πριν ξεκινήσουμε να εκπαιδεύουμε τις γάτες μας να κάνουν κάτι ή να σταματήσουν να κάνουν κάτι, πρέπει να δώσουμε προσοχή στο πώς μαθαίνουν οι γάτες. Δεν καταλαβαίνουν Αγγλικά, δεν μπορούν να διαβάσουν βιβλία ή να παρουσιάζονται σε σεμινάρια. Μαθαίνουν μέσω εμπειριών. Αν η εμπειρία είναι καλή, θα προσπαθήσουν να την επαναλάβουν. Αν η εμπειρία είναι δυσάρεστη, θα προσπαθήσουν να την αποφύγουν στο μέλλον. Απολαμβάνουν να χτενίζουν τα έπιπλα με τα νύχια τους, έτσι συνεχίζουν να το κάνουν. Αλλά είναι μεγάλο το σοκ όταν βάζουν τη μύτη τους στη φλόγα ενός κεριού, έτσι δε θα το κάνουν ξανά.

Το κλειδί στην εκπαίδευση είναι να βεβαιωθείτε ότι για οτιδήποτε θέλετε να κάνει η γάτα σας, επιβραβεύεται πλούσια και είναι ευχάριστο. Σε ό,τι δε θέλετε να βρίσκει ικανοποίηση η γάτα σας, δε θα πρέπει να υπάρχει ΠΟΤΕ επιβράβευση ή διασκέδαση, για την ακρίβεια, θα πρέπει να είναι δυσάρεστο.

Μερικές φορές άθελά μας επιβραβεύουμε τις γάτες μας για μη αποδεκτές συμπεριφορές. Ένα κοινό παράπονο είναι ότι η γάτα χυμάει στον ιδιοκτήτη κάθε μέρα στις 5 το πρωί, νιαουρίζοντας πάνω στο στρώμα και γενικά όντας ανυπόφορη. Τι κάνουν οι ιδιοκτήτες; Σηκώνονται και ταΐζουν τη γάτα, παίζουν μαζί της ή τη βγάζουν έξω. Η γατούλα έμαθε ότι αυτή η συμπεριφορά της εξασφαλίζει αυτό ακριβώς που θέλει.

Πολλοί ιδιοκτήτες απογοητεύονται επειδή δεν μπορούν να πιάσουν τη γάτα στα πράσα την ώρα του εγκλήματος, έτσι, αντιθέτως δείχνουν στη γάτα τα αποδεικτικά στοιχεία (συνήθως ένα βρεγμένο σημείο στο χαλί ή κομμάτια της ξεσκισμένης ταπετσαρίας) και τιμωρούν τη γάτα εκείνη την ώρα. Μια κοινή κακή πρακτική εκπαίδευσης είναι να αρπάζεις τη γάτα, να της δείχνεις το βρεγμένο σημείο, μετά να τη σέρνεις στο κουτί με την άμμο και να τη σπρώχνεις μέσα με τη βία. Αυτό που μαθαίνει η γάτα είναι ότι το να καταφέρει ο ιδιοκτήτης να τη φτάσει είναι μια κακή εμπειρία και ότι το κουτί με την άμμο είναι θάλαμος βασανιστηρίων. Συνήθως είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο να πιάσετε τη γάτα επ' αυτοφώρω, επειδή οι περισσότερες γάτες έχουν ήδη μάθει ότι το να τις "πιάνουν" είναι κακή είδηση.

Οι επιπλήξεις απλά δε δουλεύουν όταν εκπαιδεύετε τη γάτα σας. Αν πιάσετε τη γατούλα επ' αυτοφώρω, θα συμπεριφέρεται άσχημα μόνο όταν εσείς δεν είστε τριγύρω. Αν τιμωρήσετε τη γάτα αργότερα, δε θα συσχετίσει την επίπληξη με το αδίκημα. Σε κάθε περίπτωση, η λάθος συμπεριφορά συνεχίζεται. Μερικές γάτες συμπεριφέρονται λάθος απλά για να τραβήξουν την προσοχή και η προσοχή είναι αρκετή επιβράβευση για να συνεχίσει η γάτα τους τρόπους της. Άρα τι κάνουμε;

Αν θέλετε να αποτρέψετε τη δημιουργία προβλημάτων ή να τροποποιήσετε τις κακές συνήθειες της γατούλας, οι απαντήσεις είναι οι ίδιες. Εδώ είναι ένα πρόγραμμα τριών σημείων:

Πρώτον

Σταματήστε κάθε είδος επίπληξης και τιμωρίας, άσχετα με το τι κάνει η γάτα σας.

Δεύτερον

Προετοιμάστε/θέστε τη γάτα έτσι ώστε να πραγματοποιήσει εκείνες τις συμπεριφορές, τις οποίες θέλετε εκείνη να μάθει, ώστε να επιβραβεύεται.

Τρίτον

Διαμορφώστε το περιβάλλον της γάτας έτσι ώστε οι συμπεριφορές που δε θέλετε να μάθει, να μην επιβραβεύονται.

Ας δούμε τα παραπάνω λίγο πιο προσεκτικά.

Σταματήστε όλες τις επιπλήξεις. Επικεντρωθείτε στο να κάνετε τη σχέση σας διασκεδαστική, παιχνιδιάρικη, ενδιαφέρουσα και να προσφέρει ικανοποίηση Μερικές φορές αυτή η αλλαγή από μόνη της θα λύσει το πρόβλημά σας. Οι γάτες είναι γνωστό ότι γίνονται υπερβολικά δραστήριες και καταστροφικές όταν βαριούνται. Οι καθημερινές περίοδοι παιχνιδιού και τα χαλαρωτικά μασάζ θα βοηθήσουν τη γάτα σας να ηρεμήσει. Οι γάτες που αισθάνονται παραμελημένες, συχνά θα σταματήσουν να χρησιμοποιούν το κουτί με την άμμο. Αν προγραμματίσετε τακτικές περιόδους, στις οποίες θα αφιερώνετε στη γάτα σας την αμέριστη προσοχή σας και παίζετε παιχνίδια μαζί της, ακόμα και τα προβλήματα χρήσης του κουτιού μπορεί να εξαφανιστούν μέσα σε μια νύχτα.
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος εκπαίδευσης γάτας είναι μέσω επιβράβευσης, οπότε το δεύτερο βήμα είναι να προετοιμάσετε το περιβάλλον της γάτας έτσι ώστε να επιτύχει αυτό που θέλετε. Αυτό θα σας δώσει την ευκαιρία να ανταμείβετε και να την επαινείτε για την καλή συμπεριφορά της.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την εκπαίδευση χρήσης του κουτιού με την άμμο. Το φυσικό σύστημα της γάτας είναι πολύ κοινό. Αν ελέγχετε τις εισαγωγές, ελέγχετε και τις εξαγωγές. Η γατούλα θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο πρόγραμμα ταΐσματος, ώστε να υπάρχει ανταπόκριση στο πρόγραμμα "εξαγωγών" της. Προσαρμόστε την ώρα των γευμάτων της, έτσι ώστε να μπορείτε να είστε παρών όταν χρειάζεται να κάνει την ανάγκη της. Περίπου 15 λεπτά πριν από την ώρα που ξέρετε ότι θέλει να ανακουφιστεί, οδηγείστε την στο κουτί με την άμμο. Επειδή εσείς και η γατούλα είστε κλειδωμένοι στο δωμάτιο που βρίσκεται το κουτί με την άμμο, δεν έχει την επιλογή να πάει να τα κάνει στο χαλί ή στο κρεβάτι σας. Η μόνη επιλογή της είναι το κουτί. Όταν το χρησιμοποιεί, επαινέστε την όσο δεν πάει! Δώστε της ένα ζουμερό κομματάκι σολομού ή άλλη λιχουδιά, την οποία αξίζει για αυτή την υπέροχη επίδοσή της. Μέχρι να είστε βέβαιοι ότι η εκπαίδευση τουαλέτας είναι επιτυχής, μην της δώσετε ελεύθερη πρόσβαση στο υπόλοιπο του σπιτιού, όταν γνωρίζετε ότι η ουροδόχος κύστη και τα έντερά της είναι γεμάτα.

Flibberty, του Peter Hasselbom

3. Το τρίτο βήμα είναι να προετοιμάσετε το περιβάλλον της, έτσι ώστε η λάθος συμπεριφορά να μην είναι εμπειρία που ανταμείβεται.

Ας πάρουμε για παράδειγμα το γρατζούνισμα των επίπλων. Ενώ το γρατζούνισμα είναι για τη γατούλα διασκεδαστικό, ενθουσιαστικό και επιβραβεύεται, η διαδικασία εκπαίδευσης απαιτεί να κάνετε τα έπιπλα άχαρα σαν αντικείμενο γδαρσίματος. Αντί να λέτε στη γάτα να τα αποφεύγει, αφήστε τα έπιπλα από μόνα τους να πουν στη γάτα να μείνει μακριά τους. Είναι δικό σας θέμα να βρείτε κάτι που δεν αρέσει στη γάτα σας. Η κάθε γάτα διαφέρει. Ωστόσο, στις περισσότερες γάτες δεν αρέσει να σκαλώνουν τα νύχια τους όταν γρατζουνάνε, οπότε ίσως μπορείτε να δοκιμάσετε να καλύψετε τα έπιπλα με κάποιο δίχτυ ή τούλι. Σε μερικές γάτες δεν αρέσει η αίσθηση του αλουμινόχαρτου ή των κολλητικών ταινιών διπλής όψεως. Η ήπια μινθόλη ή η μυρωδιά κίτρου απωθεί μερικές γάτες. Από τη στιγμή που η γάτα σας συνειδητοποιήσει ότι αυτά τα μέρη δεν είναι διασκεδαστικό να τα γρατζουνάει ή να κάθεται πάνω τους, ενώ παράλληλα περνάει πολύ όμορφα γρατζουνώντας τα κατάλληλα παιχνίδια της, το πρόβλημα ακατάλληλου γρατζουνίσματος θα εξαφανιστεί.

Ίσως θέλετε να εκπαιδεύσετε τη γάτα σας να πηδάει μέσα από ένα χούλα χουπ ή ίσως απλά θέλετε να σταματήσει να σκαρφαλώνει στις κουρτίνες. Όποια και αν είναι η περίπτωση, να θυμάστε ότι οι γάτες μαθαίνουν καλύτερα μέσα από τη χρήση επιβράβευσης, επαίνου και θετικής ενίσχυσης. Προετοιμάστε τη γατούλα να επιτύχει. Προετοιμάστε τον εαυτό σας να επιτύχετε μαζί με τη γάτα σας. Και είναι πολύ πιο διασκεδαστικό, όταν η εκπαίδευση πετυχαίνει και για τους δυο σας.